TTSK – Cúm A rất dễ lây lan bùng phát thành dịch, tuy nhiên chúng ta thường nhầm lẫn với cúm thông thường. Việc điều trị không kịp thời có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.

TS.BS Vũ Viết Sáng – Chủ nhiệm khoa Bệnh lây đường hô hấp, Viện Lâm sàng các bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, thời gian gần đây, các bác sĩ đã tiếp nhận điều trị nhiều bệnh nhân cúm A nặng, trong đó đa số là người cao tuổi, có nhiều bệnh lý nền kết hợp, và một số trường hợp là phụ nữ mang thai.

Điển hình là trường hợp bệnh nhân nam, 83 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đường type 2. Bệnh nhân nhập viện ngày thứ 3 của bệnh với biểu hiện sốt cao đột ngột liên tục 39-39,5 độ C kèm theo mệt mỏi, ho khạc đờm, đau ngực và khó thở.

Qua thăm khám và xét nghiệm, người bệnh được chẩn đoán mắc bệnh cúm A. Mặc dù đã được điều trị thuốc kháng virus, kháng sinh chống bội nhiễm và kiểm soát bệnh lý nền, tuy nhiên tình trạng người bệnh tiến triển nặng dần, viêm phổi và suy hô hấp tiến triển phải hỗ trợ thở oxy tăng dần. Sau đó được đặt ống nội khí quản, thở máy và chuyển khoa Hồi sức truyền nhiễm điều trị hồi sức tích cực.

Theo TS.BS Vũ Viết Sáng, bệnh cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus cúm (A/H1N1, A/H3N2, B, C) gây ra. Virus cúm lây lan nhanh qua đường hô hấp thông qua giọt bắn khi ho, hắt hơi, hoặc tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus. Mùa đông – xuân, khí hậu lạnh ẩm rất thuận lợi cho virus cúm mùa phát triển, gây bệnh và bùng phát dịch. Người dân cần chủ động áp dụng các biện pháp dự phòng bệnh cho cá nhân, gia đình và cộng đồng.

Người mắc bệnh cúm mùa thường có các triệu chứng điển hình như sau:

– Sốt cao, thường trên 38°C, có thể kèm theo gai rét hoặc rét run.

– Đau đầu, đau mỏi cơ, toàn thân, mệt mỏi, chán ăn.

– Ho khan hoặc ho có đờm, đau họng, sổ mũi, nghẹt mũi.

– Trường hợp nặng có thể gây viêm phổi – phế quản dẫn đến suy hô hấp; tổn thương và suy đa tạng, tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Đối tượng nguy cơ cao dễ bị biến chứng khi mắc cúm

– Trẻ em dưới 5 tuổi, người trên 65 tuổi.

– Người mắc bệnh mạn tính (tim, phổi, thận, tiểu đường, suy giảm miễn dịch).

– Phụ nữ mang thai.

Biện pháp phòng ngừa cúm chủ động

– Tiêm vaccine cúm hàng năm

+ Vaccine là biện pháp hiệu quả nhất giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng.

+ Khuyến cáo cho nhóm nguy cơ cao: nhân viên y tế, trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi, người già trên 65 tuổi, phụ nữ có thai.

+ Thời điểm tiêm tốt nhất: Trước mùa dịch (tháng 3–4 hoặc 10–11).

– Vệ sinh cá nhân và môi trường

+ Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi.

+ Che miệng khi ho/hắt hơi bằng khăn giấy/khuỷu tay, bỏ khăn đúng nơi quy định.

+ Đeo khẩu trang ở nơi đông người, khi tiếp xúc với người bệnh.

+ Vệ sinh nhà cửa, lau chùi vật dụng bằng hóa chất diệt khuẩn.

– Tăng cường sức đề kháng

+ Ăn uống đủ chất: Bổ sung vitamin C, kẽm, rau xanh, trái cây.

+ Giữ ấm cơ thể, uống nước ấm, tránh ăn uống đồ lạnh.

+ Tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc.

– Hạn chế tiếp xúc nguồn lây cúm

+ Tránh tụ tập đông người khi có dịch.

+ Giữ khoảng cách tối thiểu 1–2m với người nghi nhiễm.

+ Cách ly người bệnh tại phòng riêng, đeo khẩu trang khi chăm sóc.

Xử lý khi nghi ngờ mắc cúm

– Không tự ý dùng thuốc kháng virus (ví dụ: Tamiflu) hoặc thuốc kháng sinh. Cần đi khám bệnh, tham vấn và uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

– Theo dõi sát triệu chứng của bệnh: Nếu sốt cao không hạ, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế để khám bệnh và theo dõi điều trị.

– Cách ly tại nhà, hạn chế tiếp xúc với người xung quanh, đeo khẩu trang để tránh lây lan.

Phải làm gì khi nghi ngờ mắc cúm A?

Thực hiện xét nghiệm: Cần làm xét nghiệm để xác định có phải cúm A hay không, nhất là đang trong đợt dịch.

Hãy khám bác sĩ khi có các dấu hiệu sau nghi ngờ bị cúm A.

• Đối với trẻ em: Trẻ thở nhanh, cảm giác khó thở. Da xanh, niêm mạc nhợt. Không uống được nước, nôn mửa nhiều lần, hay nôn liên tục. Trẻ ngủ li bì, mệt không chịu chơi. Có thể hết sốt 1 – 2 ngày , đỡ sổ mũi, nhưng sau đấy lại sốt, ho nhiều hơn.
• Đối với người trưởng thành: Khó thở, thở nhanh. Cảm giác đau, chèn ép ngực, bụng. Hay bị choáng. Không tỉnh táo. Nôn, mửa tăng lên nhiều lần, liên tục. Tình trạng dần một nặng lên, ho sốt ngày càng nặng lên.

Cách ly khi bị bệnh: Hãy ở nhà ít nhất là 24 giờ sau khi hết sốt (không sử dụng thuốc giảm sốt). Tránh đám đông, tránh trường học, cách ly với người thân và bạn bè để tránh lây lan virus cúm cho người khác.

Uống thuốc theo chỉ định: Dự trữ thuốc theo đơn của bác sĩ, sử dụng thuốc đúng liều mà bác sĩ đã kê.

Vệ sinh không gian sống: Đối với đồ dùng, quần áo, vải lanh của người bệnh cần rửa sạch, tiệt trùng. Tách riêng đồ dùng của người bệnh để phòng tránh lây lan.

Cúm A là căn bệnh nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng của bạn và gia đình. Mặc dù vậy, có thể phòng ngừa bệnh bằng các biện pháp chủ động như luôn giữ cơ thể khỏe mạnh, tránh nhiễm lạnh, tiêm vắc xin phòng cúm đầy đủ, đúng lịch. Hay khi nghi ngờ người thân hay chính mình bị bệnh, hãy mang khẩu trang y tế và đến các cơ sở y tế để được làm xét nghiệm, chẩn đoán bệnh kịp thời.

Theo SKĐS