TTSK – Một người đàn ông 40 tuổi ở TP.HCM phải nhập ICU vì ăn quá nhiều hàu sống: viêm tụy cấp, tràn dịch, khó thở, sốt cao. Bài viết phân tích nguyên nhân, dấu hiệu và hướng phòng tránh – đừng để bữa hải sản trở thành tai ương!

Chỉ một bữa tiệc — hậu quả khôn lường

Một người đàn ông 40 tuổi sống tại TP. HCM, gọi tắt là anh H., đã phải nhập viện trong tình trạng hết sức nghiêm trọng sau khi tham gia một bữa tiệc hải sản. Trong bữa tiệc đó, anh ăn một số lượng lớn hàu sống. Vài giờ sau, cơ thể bắt đầu phát tín hiệu báo động: đau dữ dội vùng thượng vị, buồn nôn, sốt nhẹ. Tưởng là chuyện nhỏ, nhưng chỉ sau vài ngày, tình trạng ngày càng xấu: bụng đau hơn, bụng bắt đầu trướng, khó thở, sốt cao.

Anh H. đã tới khám tại một cơ sở y tế gần nhà, được chẩn đoán viêm tụy cấp. Tuy nhiên, dù đã được điều trị, triệu chứng không thuyên giảm. Tình trạng nặng lên khiến anh phải chuyển sang bệnh viện tư nhân — nơi bác sĩ xác định viêm tụy cấp nặng, kèm theo tràn dịch ổ bụng và phổi, suy hô hấp, huyết áp bất ổn.

Các yếu tố làm tình hình nghiêm trọng hơn

Không phải ai ăn hàu sống cũng rơi vào tình trạng nguy hiểm, nhưng anh H. có những yếu tố làm tăng rủi ro:

• Béo phì: Tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa, đặc biệt là mỡ máu (triglyceride cao).

• Tăng mỡ máu & tăng huyết áp: Khi cơ thể đã có sẵn sự căng thẳng từ các bệnh nền, việc ăn nhiều thức ăn giàu đạm và chất béo sẽ tạo gánh nặng lớn cho cơ quan nội tạng.

• Ăn hàu sống: Hải sản sống, đặc biệt hàu, có thể chứa vi khuẩn hoặc độc tố nếu không được bảo quản, chế biến đúng cách. Ăn sống cũng khiến hệ tiêu hóa khó xử lý hơn khi lượng đạm, chất béo cao.

Triệu chứng & biến chứng nguy hiểm

Triệu chứng ban đầu

• Đau vùng thượng vị (phần trên bụng, dưới xương ức)

• Buồn nôn, có khi nôn mửa

• Sốt nhẹ – sau dần tăng lên cao

Khi bệnh tiến triển

• Đau bụng trở nên dữ dội

• Bụng trướng (do tràn dịch trong ổ bụng)

• Khó thở (do tràn dịch phổi, suy hô hấp)

• Sốt cao liên tục (> 39°C)

• Không ăn uống được, cần nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch

Biến chứng có thể xảy ra

• Nhiễm trùng huyết (sepsis)

• Suy đa cơ quan (gan, thận, tim)

• Sốc mạch

• Nguy cơ tử vong nếu không được xử lý kịp thời

Quy trình điều trị trong trường hợp cấp cứu

– Chẩn đoán nhanh: Dựa vào dấu hiệu lâm sàng — đau bụng, sốt, khó thở — kết hợp xét nghiệm, hình ảnh.

– Chuyển tới ICU / Khoa Hồi sức tích cực & Chống độc: Khi có dấu hiệu suy hô hấp, mạch không ổn định hoặc tổn thương đa cơ quan.

– Điều trị hỗ trợ:

• Kháng sinh mạnh để kiểm soát nhiễm khuẩn
• Thuốc chống viêm và giảm đau
• Thở oxy nếu cần
• Nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch khi bệnh nhân không thể ăn uống

– Theo dõi chức năng các cơ quan: gan, thận, tim — để phát hiện sớm suy đa cơ quan.

– Chăm sóc tiếp tục: Khi bệnh nhân tiến triển tốt hơn — giảm sốt, giảm đau, bắt đầu ăn nhẹ như cháo loãng — vẫn phải theo dõi sát sao để phục hồi hoàn toàn.

Nguyên nhân gây viêm tụy cấp sau ăn hàu sống

• Tụy phản ứng quá mức: Khi ăn nhiều đạm, chất béo, tụy tiết enzym tiêu hóa mạnh, nếu những enzym này bị ứ đọng, có thể “tự tiêu hóa” mô tụy.

• Rối loạn mỡ máu (triglyceride cao): Là một trong những nguyên nhân phổ biến gây viêm tụy cấp; trong trường hợp như anh H., béo phì và mỡ máu tăng là chất xúc tác khiến bệnh phát triển nhanh.

• Vi khuẩn / độc tố từ thực phẩm sống: Hàu sống nếu không sạch hoặc bảo quản sai, có thể mang vi khuẩn, virus, hoặc độc tố, góp phần gây nhiễm trùng.

• Các bệnh nền khác: Tăng huyết áp, mỡ máu, béo phì — mọi thứ làm giảm khả năng cơ thể đáp ứng với tình trạng căng thẳng từ thực phẩm.

Phòng ngừa – Làm sao để ăn hải sản sống nhưng an toàn hơn

• Chọn nguồn hải sản chất lượng: Mua hàu từ nơi uy tín, sát biển, được kiểm nghiệm; đảm bảo bảo quản lạnh, rửa sạch.

• Hạn chế ăn sống nếu có bệnh nền: Những người béo phì, rối loạn mỡ máu, tiểu đường, huyết áp cao — nên tránh hoặc ăn rất hạn chế hải sản sống.

• Ăn vừa phải: Không nên ăn quá nhiều trong 1 bữa — dù là món mình thích. Tăng dần khẩu phần / lượng đạm + mỡ để cơ thể thích nghi.

• Chế biến đúng cách: Nếu có thể hãy chế biến nóng — nấu, hấp — để diệt vi khuẩn / virus và phân hủy phần nào chất khó tiêu.

• Theo dõi sức khỏe: Nếu sau khi ăn hải sản sống xuất hiện dấu hiệu bất thường (đau bụng, sốt, buồn nôn…), nên đi khám sớm, đừng để bệnh tiến triển nặng.

Bài học từ trường hợp anh H. là lời cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta: một bữa hải sản sống có thể biến thành thảm họa nếu không ăn đúng cách, đặc biệt khi sức khỏe đã có dấu hiệu “yếu nền”. Viêm tụy cấp, tràn dịch, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết — tất cả đều có thể xảy ra.

Hãy lắng nghe cơ thể, hiểu rõ tình trạng sức khỏe bản thân, chọn thực phẩm sạch, ăn điều độ và xử lý kịp thời khi xuất hiện dấu hiệu không bình thường. Chỉ cần một chút cẩn trọng, bạn có thể bảo vệ mình và người thân khỏi rủi ro không đáng có.

Maika (TH)