Từ năm 8 tuổi, bé B.L.B.N (ở Vĩnh Phúc) đã bắt đầu xuất hiện những biểu hiện khác thường như ngực phát triển nhanh giống thiếu nữ, xuất hiện lông ở vùng kín. Sau một năm theo dõi, mới đây khi cháu N được 9 tuổi 5 tháng thì xuất hiện kinh nguyệt. Lo lắng con bị dậy thì sớm, mẹ bé N đã đưa xuống Hà Nội thăm khám.

Với kết quả trên, bác sĩ chẩn đoán bé N dậy thì sớm do u tuyến yên. Biết nguyên nhân khiến con dậy thì sớm, gia đình vô cùng bàng hoàng và lo lắng, các bác sĩ phải động viên tâm lý, đồng thời tư vấn hướng điều trị.

Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa Nhi Ngô Thị Cam (Hà Nội) cho biết, thực tế những trường hợp dậy thì sớm như bé N không hề hiếm gặp, điều quan trọng là phụ huynh cần theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu bất thường, đưa đi khám kịp thời để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Theo bác sĩ Cam, dậy thì là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu giai đoạn bé trưởng thành về mặt thể chất và tâm sinh lý. Ở nữ, dấu hiệu đầu tiên của tuổi dậy thì là sự phát triển của vú. Ở nam giới, dấu hiệu đầu tiên của tuổi dậy thì là tinh hoàn to ra, kích thước tinh hoàn tăng lên đến thể tích ≥4 ml, hoặc chiều dài ≥2,5 cm.

Bác sĩ Cam cho biết, nhiều nguyên nhân dẫn tới dậy thì sớm ở trẻ như bất thường ở buồng trứng, tinh hoàn, u tuyến yên, sự bài tiết quá mức của hormone giới tính…

Với trẻ dậy thì sớm có thể sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ như sau:

– Gây tình trạng cốt hóa xương sớm, khiến trẻ bị lùn khi trưởng thành;

– Nguy cơ bị xâm hại tình dục, quan hệ tình dục sớm dẫn đến mang thai ngoài ý muốn, phá thai khi tuổi còn nhỏ;

– Ảnh hưởng tâm lý do thay đổi nhanh chóng của cơ thể làm trẻ hoang mang, lo lắng;

– Nếu nguyên nhân là u não, u ác tính tuyến sinh dục… có thể dẫn đến tử vong nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.

Do đó, cha mẹ cần theo dõi chặt chẽ sự thay đổi tâm sinh lý của con để phát hiện những dấu hiệu bất thường cảnh báo tình trạng dậy thì sớm ở trẻ để đưa con đi khám kịp thời.

Từ những hậu quả như trên, phụ huynh khi thấy trẻ gái trước 9 tuổi đã phát triển ngực, có lông vùng kín hoặc bé trai trước 9 tuổi phát triển tinh hoàn và kích thước dương vật thì nên cho con đến cơ sở y tế thăm khám, xác định nguyên nhân.

Khi con được chẩn đoán dậy thì sớm, bố mẹ cũng nên bình tĩnh để không làm ảnh hưởng tâm lý ở trẻ. Cha mẹ cần làm bạn với con để lắng nghe, tâm sự, chia sẻ và hướng dẫn con cách xử lý, giúp con tự tin và hòa đồng cùng bạn bè trang lứa.

Để phòng ngừa hiệu quả tình trạng dậy thì sớm, bác sĩ Cam khuyên cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau:

– Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý, cân đối nguồn thực phẩm tươi sạch, không chứa chất biến đổi gen/ hormone tăng trưởng, tránh sử dụng đồ ăn nhanh hoặc chữa nhiều dầu mỡ, chất béo;

– Tăng cường các hoạt động thể chất cho trẻ bằng các bộ môn thể thao phù hợp;

– Tránh cho trẻ tiếp xúc với các loại mỹ phẩm, thuốc chứa Estrogen, Testosterone sẽ gây mất cân bằng hormone sinh dục.

Bố mẹ cần làm gì khi bé gái dậy thì sớm?

Ngay khi phát hiện con gái có dấu hiệu dậy thì, bố mẹ cần chủ động thực hiện các việc sau.

Đưa con đi khám

Bạn cần đưa con đến gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết Nhi. Dựa vào kết quả khám và xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra hướng can thiệp tốt cho con.

Đồng hành cùng con

Bạn hãy cho con biết rằng những thay đổi trên cơ thể là rất bình thường, con đừng quá lo lắng, sợ hãi hay xấu hổ, đồng thời động viên, chia sẻ cùng con.

Song song với các biện pháp trên thì bố mẹ cũng cần có những cách phòng ngừa dậy thì sớm ở bé gái theo hướng dẫn sau.

• Xây dựng thực đơn ăn uống khoa học, ưu tiên lựa chọn thực phẩm tươi sống, có nguồn gốc rõ ràng.
• Cho bé tham gia hoạt động ngoài trời và luyện tập thể thao ít nhất 30 phút/ ngày để tăng cường sức khỏe và phát triển xương khớp, chiều cao. Những bài tập phù hợp với bé có thể là chạy bộ, đạp xe, bơi lội, đánh cầu,… 
• Thận trọng khi cho bé sử dụng thực phẩm chức năng, mỹ phẩm có nguy cơ làm thay đổi, rối loạn nội tiết. Trước khi dùng cần trao đổi kỹ với bác sĩ.

Maika (TH)